客家童謠(四)

1

bak6 lo3 oi1 ga1

伯 勞 愛 嫁

 

 

bak6 lo3 ji1 jia1 koi2 sang2 oi1 ga1   ga1 bun2        lin3 sa1

伯 勞 吱 喳  開  聲 愛 嫁,嫁 畀(給 )鄰 舍;

lin3 sa1 du4 gi2 ga1 bun2 tong3 gi2 tong3 gi2 lu1 ian4 ga1 bun2 chien3 gnian4

鄰 舍 肚 飢 嫁 畀  唐 枝,唐 枝 路 遠 嫁  畀  錢  眼;

chien3 gnian4 tset5 do2 ga1 bun2 jien4 do2 jien4  do2 bit6 sak6 ga1 bun2 lo4 bak6

錢    眼   賊 多  嫁 畀  剪 刀, 剪  刀 劈 煞 嫁  畀 老 伯;

lo4 bak6 miang1 wuai2 ga1 bun2 lo4 tai2 lo4 tai2 miang1 ton4 ga1 bun2 zuk6 gon4

老 伯  命   歪  嫁 畀 老 弟,老 弟 命   短 嫁 畀  竹 管;

zuk6 gon4 nung2 nung2 kung2 kung2 ga1 bun2 ge2 gung2 ge2 gung2 chia3 chia3 zeu4 ga1

竹  管  窿  窿  空  空  嫁 畀 雞 公,雞  公  斜   斜  走 嫁

bun2 wong3 geu4 wong3 geu4 tai1 hak5 ga1 bun2 tsoi2 tak5 tsoi2 tak5 gang2 gu4  ga1

畀  黃  狗;黃  狗 大  哈 嫁 畀  吹 笛, 吹  笛  庚 鼓  嫁

bun2 lo1 tsu4  lo1  tsu4 ji3 ji3  ji5  ji5  goi2  ha2 liong4  liav5 kik5

畀 老  鼠;老 鼠  唧 唧 吱  吱,頦 下  兩   粒   蹊。

 

 

月光華華

月光華華,點火餵豬麻;gnia5 gong2 fa3 fa3 ,diam4 fo4 vi1 zu2 ma3

1豬麻唔食汁,zu2 ma3 m3 st5 zv6

揹銃(扛槍 )打禾嗶;bi1 tsung1 da4 vo3 bit6

禾嗶尾釘釘,vo3 bit6 mi2 dang2 dang2 ,

揹銃打先生; bi1 tsung1 da4 shin2 sang2

先生標過河,揹銃打鷂婆。shin2 sang2 bieu2 go1 ho3 bi1 tsung1 da4 ieu1 po3

註:1.吱喳  就是伯勞鳥的叫聲。讀做ji1 jia1 。

2.嫁畀鄰舍 畀是給的意思,讀做 bun2。

3.劈煞  就是一半對開。讀做 bit6 sak6。

4.頦下  就是咽喉,讀做 goi2 ha2。

5.唔食汁  就是不吃餵料。讀做 m3 st5 zuv6。

6.揹銃  就是扛槍。讀做 bi1 tsung1 。

7.禾嗶 就是一種小鳥麻雀。讀做 vo3 bit6。

8.「標」過河 「標」是跳的意思。「標」讀做 bieu2。

1

 

二、鳥語三首 

※  ※  ※

各各家,各各家,gok6 gok6 ga2,gok6 gok6 ga2 

人生唔好太奢華;gnin3 sen2 m3 ho4 tai1 tsa2 fa3

功名唔係長生德,gung2 miang2 m3 he1 tsong3 sen2 det6

富貴只係眼前花。fu1 gui1 z2 he1 gnian4 chien3 fa2

1

 

各各家,各各家!gok6 gok6 ga2,gok6 gok6 ga2

※  ※  ※

求救苦,求救苦,ku3 ku1 ku4,ku3 ku1 ku4

莫謂齋修何嘛苦;mov5 vi1 zai2 shiu2 ho3 ma4 ku4

大佛菩薩前齋修,tai1 fuv5 pu3 sa6 chien3 zai2 shiu2

無用齋修難脫苦。mo3 yiung1 zai2 shiu2 nan3 tot6 ku4

求救苦,求救苦!ku3 ku1 ku4,ku3 ku1 ku4

1

 

※  ※  ※

必必釘,必必釘,bit5 bit5 dang3,bit5 bit5 dang3

問汝勞碌幾時閒;mun1 n3 lo3 luv6 gi4 s3 han3

良田萬頃帶唔去,liong3 tien3 wuan1 keng4 dai1 m3 hi1

怎唔修身立善行?gnong4 m3 shiu2 sn2 liv5 san1 hang3

必必釘,必必釘!bit5 bit5 dang3,bit5 bit5 dang3

※  ※  ※

註:1.各各家  母雞帶小雞時,公雞在旁的叫聲。

2.唔好  就是不可以。m3 ho4

3.唔係  不是。讀做 m3 he1。

4.求救苦  昔時鄉野常可看到的青斑鳩的叫聲。

5.莫謂  不要說。

6.何嗎苦  就是何苦來哉。ho3 ma4 ku4。

7.無用  就是不用×××××的話。

8.必必釘  一種小鳥,叫「必必釘」時,尾巴就翹起。

9.怎唔  就是何不的意思。讀做 gnong4 m3。

文意

第一首  功名、富貴榮華只是眼前花,容易消失的。

第二首  要脫苦就要寡欲修行。

第三首  財富萬貫,帶唔落窟,還是要修行。  

三、客家童謠續

 

 

1

● 蕃 薯 簽

fan2 su3 chiam2 fan2 su3 chiam2 lo2 mi4 m3 voi1 gam2

蕃  薯  簽,  蕃  薯 簽,  羅  米 唔 會  甘;

n3 mo3 tam2 ŋai3 mo3 tam2 it6 st5 liong4 sam2 dam2

你 嘸 貪,  嘸 貪, 一 食   兩   三  擔。

● 大 姊 嫁

tai1 ze1 ga1  gni1 ze1 seu3 zo1 ha2 won4 kuai1 mo3 gnin3  su2

大  姊 嫁, 二  姊  愁,灶  下 碗   筷   嘸  人   收。

gniv5 mun3 seu2 fo4 mo3 pien1 tseu3 na2 hi4 zuv6 bo2 muv6 zuv6 liu3

入   門   燒 火  嘸  便   柴,拿  起  粥 缽  目  汁  流。

mo1 guv6 mo3 bong2 su4 da4 mi4 mo3 gnin3 ting1 tsui3  teu3

磨  榖  嘸  幫  手,打 米  嘸 人   定    錐   頭。

● 我 家 割 禾

bak6 gung2 bak6 po3

伯   公  伯  婆,

gim2 bu2 gnit6 ngo3 ga2 gov6 vo3 song1 kiu2 gov6 yiu2 ha2 kiu2 gov6 mo3

今  晡 日  我 家  割 禾,上   坵  割  有,下 坵   割 嘸。

shiuv6 det4 it6 zak6 ngang1 giang4 ngo3  oi1 st5 ia2  m3 st5

蓄    得  一  隻   硬   頸    鵝, 愛  食 也  唔 食,

ngai2 ma2 mo3 nai1 ho3

 

 

1

   嘛 嘸   奈 何!

● 一 歲 嬌  二 歲 嬌

it6 se1 keu3 gni1 se1 keu3 sam2 se1 do4 tseu3 yia2 oi2 seu3

一 歲  嬌,二  歲  嬌,三  歲  倒  柴   爺  嬡 愁;

shi1 se1 hov5 ji6 ma3  ng4 se1 hov5 chia6 bu1

四  歲   學 績 麻,五 歲  學   賡   布;

liuv6 se1 hov5 shiu1 fa2 chit6 se1 shiu1 ge1 meu1 dan2 fa2

 

 

1

六   歲 學    繡  花,七  歲  繡  個  牡   丹 花;

bat6 se1 st5 nong3 fan1 giu4  se1 dong2 nong3 ga2

八  歲  食  郎  飯, 九   歲  當   郎  家,

sv5 se1 dai1 z4 dai1 n4 zong4 moi1 ga2

十  歲  帶 子  帶 女  轉  妹  家!

註:1.此篇歲數應以兩倍來算才合適。以ㄧ到十,為的念起來順口。

    2.一歲嬌,二歲嬌的『嬌』字借用,讀做keu3;意即小孩這要求那要求,不高興時還可耍賴等等。

 

 

1

● 阿 秋 箭

a2 chiu2 jien1 jien1 ian3 ian3

阿 秋   箭, 箭   圓  圓;

song1 boi1 a2 po3 zo1 sang2 gnit6

上   背  阿 婆 做   生  日,

m3 di2 oi1 bun2 ngai3 hi1 ia2 m3 bun2 ngai3 hi1

唔 知 愛  畀    去,也  唔 畀     去,

hoi1 ngai3 da4 ban1 liong4 sam2 gnit6

害     打  扮   兩   三   日。

 

 

1

● 羊 仔 咩 咩

yiong3 nge4 miet5 miet5 ha3 gung2 zo1 tset5

羊    仔   咩   咩,蝦   公  做  賊;

mo3 mi4 ho4 zu4 bok6 nan1 fu1 lok5 wok5 loi3 zu4

嘸 米  好 煮,剝  爛  褲  落  鍋  來  煮!

● 打 粄 仔

da4 ban4 ne4 da4 go1 ho3 shin2 nong3 gung2 to4 lo4 po3

打 粄  仔,打 過  河, 新  郎   公   討 老 婆;

to4 wua1 nai1 yie2 hi1  to4 wua1 heu1 san2 gang2 tai1 ho3

討  到  哪   裡 去, 討  哇  後   山  耕  大 河!

● 搖 阿 搖

ieu3 ieu3  ieu3 wua1 ieu3 ieu3 do1 ho3 ba1 keu3

搖,搖, 搖   阿  搖,搖  到  河 灞  橋,

a2 kiu2 bun2 ngai3 tai1 sui4 tseu3

阿 舅  畀     大   水   柴;

bun2 it6 dam2 bun2 liong4 dam2 kai2 gui2 wuk6 ga2 ho4 seu2 ieu3

畀  一  擔,畀   兩   擔,挑   歸  屋  家 好  燒  窯!

 

 
 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

四、客家童謠(北部客家童謠)

1    

   vo3   bit6   le4

● 禾  畢  兒

vo3   bit6   le4   gi1   dung2  dung2 

禾  畢  兒,髻  東  東,

jiang4 teu3  st5   sui4  mong1  kiu2  gung2

井  頭  食  水  望  舅  公。

   ◎   ◎   ◎

vo3   bit6   le4   zoi1   wua2  wua2

禾  畢  兒,嘴  哇  哇,

song2 to3    su1   zui4   to3   fa2

上  桃  樹  啄  桃  花。

to3    fa2   li4   fa2    bun2   n3    zui4

桃  花  李  花  畀  你  啄,

mok5  zui4   do3   ngai3 liung3 gnian3 li1   gi2   fa2

莫  啄  到    龍  眼  荔  枝  花。

liung3 gnian3 liu3 loi3   sn2   gui1   z4

龍  眼  留  來  生  貴  子,

li1    gi2   liu3  loi3   zon4  ngoi1  ga2

荔  枝  留  來  轉  外  家。

   ◎   ◎   ◎

vo3   bit6   le4   geu1   nga3  nga3

禾  畢  兒,叫  牙  牙,

song2  to3   su1  tsai4   to3   fa2

上  桃  樹  採  桃  花。

to3    fa2   li4    fa2   bun2   n3   tsai4

桃  花  李  花  畀  你  採,

mok5  tsai4  ngai3  ge1   meu1  dan2   fa2

莫  採    個  牡  丹  花。

meu1   dan2  fa2   ngai3  oi1   liu3   bun2  a2   ji4   zon4  ngoi1 ga2

牡  丹  花    愛  留  畀  阿 姊  轉  外 家。

 

註:1.禾畢兒 讀做「vo3 bit6 le4」,即麻雀。2.髻東東,意即鳥冠的羽毛凸起的樣子,猶如客家婦女梳的髻鬃。3.啄桃花 啄讀做「zui4」。

    4.嘴哇哇 讀做「zoi1 wua2 wua2」,即嘴張開的樣子。5.叫牙牙,讀做「geu1 nga3 nga3」意即呀呀叫。6.畀你採 讀做「bun2 n3 tsai4」意即給你採。7.阿姊 北部客讀做「a2 ji4」,南部客讀做「a2 ze1」。

18.轉外家,也說成轉妹家。

         sam3   pu3   lo3

●  蟾  蜍  囉

    sam3   pu3   lo3    sam3   pu3   lo3   lo3    o1     lo3

蟾  蜍  囉,蟾  蜍  囉,囉  咯  囉,

m3     tuk5  su2    mo3   lo4   po3

唔  讀  書,嘸  老  婆。

註:1. 蟾蜍囉 讀做「sam3 pu3 lo3」,就是蟾蜍。

            gniat5  gong2 gong2

●  月  光  光

月光光,星子光,(gniat5  gong2 gong2,sen2 ne4 gong2)

黃梨熟,菊花香;(wong3 li3 suv5,kiuv6 fa2 hiong2)

都市人,搽粉香,(du2 s1 gnin3,tsa3 fun4 hiong2)

城隍廟好燒香。(sang3 fong3 mieu1 ho4 seu2 hiong2)

燒嘿香,壽年長,(seu2 het6 hiong2,su1 gnian3 tsong3)

百歲過,噹叮噹;(bak6 se1 go1,dong1 ding1 dong2)

 

 

 
  1

 
 

 

請人客,包檳榔,(chiang4 gnin3 hak6,bau2 bin2 nong3)

做生日討新娘!(zo1 sang2 gnit6 to4 shin2 gnong3)